Kastel
Kastel
Kastel
U Banjoj Luci postoje dva arheološka lokaliteta: Gornji Šeher, oko 3-5 km južno od centra grada i Donji Šeher i Tvrđava Kastel u centru grada. Tvrđava Kastel nalazi se uz lijevu obalu Vrbasa, pored rječice Crkvene.
U periodu 1971.-1974. godine obavljena su sondažna iskopavanja pod vodstvom Irme Čremošnok u organizaciji Zemaljskog muzeja iz Sarajeva i Muzeja Bosanske krajine iz Banja Luke (L. i Z. Žeravica).
Od 1980.-1986. godine u organizaciji Zavoda za zaštitu spomenika kulture i prirode, Banja Luka (B. Graljuk) otkriveno je: osnove vojnih objekata, podzemni prolazi, prostorije, tajni prilazi Vrbasu i Crkvenoj, obalni bedem uz Vrbas, dijelova tabije prema Čaršiji, dijelova malog i velikog hendeka (jarka) i velike čatrnje. Antički dijelovi otkopani su na prostorima između kule 1 i kule 2, ispod tabije 3 do ušća Crkvine u Vrbas i ispred velike čatrnje.
U toku 1987. godine iskopana je kasnoantičke bazilike u dvorištu II u Kastelu.
Sav pokretni arheološki materijal se nalazi u Muzeju Republike Srpske ili u Zavodu za zaštitu kulturnog i prirodnog nasljeđa Republike Srpske u Banja Luci, osim žrtvenika nađenog 1895. godine, koji je još te godine prenešen u Zemaljski muzej u Sarajevu.
